Oogarts drs. Oscar Paling, werkzaam bij Bergman Clinics, is de oprichter van Ooghulp. Een startup die laagcomplexe oogzorg verplaatst naar de eerste (of anderhalve) lijn. Middels een platform vinden oogartsen, optometristen, orthoptisten en patiënten elkaar én blijkt dat veel zorg die vaak standaard naar de tweede lijn wordt doorverwezen, prima door bijvoorbeeld de optometrist kan worden gedaan.
Het idee voor Ooghulp (aanvankelijk nog ‘Eyehelp’ genaamd) vindt zijn oorsprong in de dagelijkse praktijk waar Paling zijn carrière als oogarts begon. “Ik merkte in de tijd dat ik nog in het ziekenhuis werkte, dat de spreekuren overvol waren. Soms had ik maar 5 minuten per patiënt. Dat was in de eerste plaats natuurlijk heel vervelend voor de patiënt. Daarbij ging het soms ook om controles die dichter bij huis gedaan konden worden, bijvoorbeeld door een optometrist. Ik begon me toen af te vragen of het niet veel handiger zou zijn om de juiste zorg op de juiste plek te leveren. Dus: laagcomplexe zorg dicht bij huis voor de patiënt, uitgevoerd door optometristen die daarin geschoold zijn?” Net voor de COVID-19-pandemie losbrak ontstonden bij Paling de eerste concrete plannen voor het opzetten van Ooghulp. “Dankzij corona zijn die plannen in een stroomversnelling gekomen. We zagen dat er veel meer digitaal kon, en dat dit uitgelezen kansen bood voor efficiëntere oogzorg.”
Universeel platform
Eén van de eerste zaken die in het leven moesten worden geroepen was een universeel platform dat iedereen kan gebruiken en dat gekoppeld is aan huisarts, optometrist, oogarts en de patiënt. Paling legt uit hoe dit platform tot stand kwam: “Ons team bestaat uit IT-zzp’ers, startup consultant Casper Smeets en collega-oogarts Javier Martinez de Aragon. We zijn begonnen met het ontwerpen van het elektronisch patiëntendossier (EPD). Dat is in feite een combinatie van een EPD voor optometristen en orthoptisten waarmee zij zowel zelf patiënten kunnen invoeren als verwijzingen krijgen van de huisarts door de koppeling met Zorgdomein. Lokale oogartsen kunnen vervolgens hierop aanhaken.” Paling benadrukt in dit hele proces de belangrijke rol van de patiënt, die middels het platform zelf contact kan leggen en afspraken kan maken. “Betrek de patiënt ook bij het hele zorgproces en zorg dat deze banden versterkt worden.”
Goede start
Met het platform is vervolgens een pilot gedraaid met huisartsenketen Arts & Zorg. “Zij waren enorm enthousiast”, aldus Paling. “Wat ons uniek maakt, is dat we gefocust zijn op bekrachtiging van de optometrist die veel klinische kennis en de juiste tools in huis heeft om patiënten te helpen én te verwijzen als het nodig is. Wij geloven dat optometristen meer zorg willen leveren dan nu het geval is. Echter, in grote delen van ons land wordt optometristenzorg niet vergoed waardoor huisartsen patiënten meteen verwijzen. Bovendien weten veel huisartsen niet precies wat optometristen doen en hebben zij weinig besef van de waarde van de optometrist bij laagdrempelige oogzorg.” Uit de pilot bleek dat bijna 80% van de verwijzingen naar de tweede lijn bij de huisarts kan blijven. Paling somt de meest gestelde diagnoses op: “Nummer 1 zijn refractieafwijkingen, nummer 2 betreft droge ogen en nummer 3 staar. Niet iedereen met staar hoeft naar de oogarts; goed getrainde optometristen kunnen uitstekend beoordelen of een operatie bij een staarpatiënt nodig is en dan alsnog verwijzen.” Ooghulp is inmiddels flink aan het opschalen; er maken zo’n 60 optometristen gebruik van het platform. “Nieuwe optometristen sluiten zich bij Ooghulp aan via mond-tot-mond reclame”, weet Paling. “Tenzij ze in een gebied zoals Barneveld en Enschede zitten. Daar wilde men graag starten en hebben wij zelf actief naar partners gezocht.” Sinds een half jaar maakt ook een (vooralsnog bescheiden) aantal orthoptisten gebruik van Ooghulp.
Gericht op de patiënt
De doelgroep van Ooghulp is de patiënt – ongeacht leeftijd – met een niet-acute zorgvraag. “Er moeten wel klachten zijn, of een duidelijke voorgeschiedenis van glaucoom in de familie”, legt Paling uit. Om de toegankelijkheid van deze laagdrempelige oogzorg te bevorderen organiseert Ooghulp onder andere trainingen voor huisartsen zodat ze precies weten welke patiënten gebruik kunnen maken van Ooghulp. De bij Ooghulp aangesloten optometristen hebben een dubbelfunctie, aldus Paling. “Enerzijds doet deze de extra triage voor oogklachten, anderzijds stelt hij of zij een diagnose en geeft behandeladvies. Ooghulp heeft een duidelijke filterfunctie, en voor patiënten is het fijn dat ze sneller kunnen komen. De wachtlijsten bij de oogarts zijn immers lang en in sommige delen van het land echt dramatisch.”
"Betrek de patiënt ook bij het hele zorgproces en zorg dat deze banden versterkt worden."
Ooghulp is ZBC
Sinds eind 2022 is Ooghulp een zelfstandig behandelcentrum. Deze stap was noodzakelijk om te kunnen opschalen, vertelt Paling. “We zijn gestart als een BV, maar om ook zorgcontracten te kunnen afsluiten moesten we wel de formele vorm van een ZBC hebben. Uniek aan Ooghulp is dat we niet alleen een platform in huis hebben, maar tegelijkertijd een volledig virtueel ZBC zijn. We maken gebruik van de locaties die er al zijn, wat natuurlijk heel duurzaam is. Aangezien vrijwel alle optometristen werkzaam zijn in een winkel, zijn dat dus de locaties waar patiënten heen kunnen. Dit sluit ook aan bij de algemene trend dat de optiek meer richting zorg gaat. Een bijkomend voordeel is dat de hardware door de jaren heen relatief goedkoper is geworden waardoor meer optiekwinkels geavanceerde apparatuur in huis hebben.”
Slimme IT-toepassingen
Op de weg naar vergoeding door zorgverzekeraars verwacht Paling nog wel de nodige hobbels. “Zij wachten vooral op de bekostiging van de optometrist die plaatsvindt op basis van kwaliteitsverschillen tussen optometristen. Met Ooghulp hebben we aangetoond dat we juist kosten kunnen besparen. Aan de hand van de zorg die we leveren, blijkt dat Ooghulp 31% goedkoper is dan wanneer de patiënt meteen naar de oogarts wordt doorverwezen.1 Zelfs als de patiënt later alsnog wordt doorverwezen zijn we goedkoper. We zien het dan ook als belangrijke doelstelling om op korte termijn zorgverzekeraars voor ons zorgpad te contracteren.” Op de lange termijn ziet Paling het bereiken van oogzorg die op een geautomatiseerde wijze kan worden geleverd als bepalende succesfactor. “Dat betekent concreet het slim omgaan met hardware en software en zo de beste zorg leveren.”
Goede zorg op de juiste plek
“Met Ooghulp hopen we de banden tussen de verschillende specialisten te versterken en netwerkgeneeskunde tot stand te brengen. Dit leidt tot beter overleg (men kan meer van elkaar leren) en dat komt de kwaliteit van de zorg ten goede. En, zoals al gezegd, het gaat ook om het ontlasten van de drukte in de zorg. We kunnen de aantallen zoals ze nu zijn niet aan. Als er niets gebeurt, stevenen we af op een heus ‘zorg-ooginfarct’. Juist omdat Ooghulp is geïntegreerd is in het EPD van de huisarts kan deze binnen het bestaande systeem doorverwijzen naar de aangewezen optiekzaken. Dit maakt het eenvoudig duidelijk voor de huisarts waar direct plaats is en waar men rekening moet houden met wachtlijsten. Persoonlijk ambieer ik een minder druk spreekuur, waarin ik minder patiënten zie, maar die ik wel optimaal kan behandelen.” Gaat Paling de patiënt niet missen als hij er minder op het spreekuur ziet omdat ze in anderhalve lijnszorg zitten? “Nee, als oogarts hoef je je geen zorgen te maken dat je geen of te weinig patiënten hebt”, lacht Paling. In zijn huidige werkkring deelt hij patiënten met zijn collegae; patiënten hebben dus nu al geen vaste arts (meer). Paling besluit dat het zijn ambitie is om de zorg slimmer te organiseren waardoor de patiënt sneller wordt geholpen en de prognose uiteindelijk beter is. “Ooghulp is een universeel platform dat iedereen kan gebruiken. Daardoor zijn we ook geen concurrent van andere zorgverleners, maar een verbindingszorgbedrijf. Oogartsen kunnen het platform uitstekend gebruiken om collaboraties aan te gaan in hun regio."
Meer weten? Kijk op www.ooghulp.nl
"Zelfs als de patiënt later alsnog wordt doorverwezen zijn we goedkoper."